وجه تسمیه نام قوچان

در مورد وجه تسمیه این شهر روایات مختلفی بیان شده است و هر کس بر اساس اسناد یا آگاهیهای داشته در مورد علت نام گذاری نظراتی را بیان نموده است که در اینجا به چند مورد از این روایت اشاره می شود.

می گویند وقتی مغول ها به این منطقه حمله ور شدند وشروع به قتل و غارت کردند ، اهالی این محل از خانه وکاشانه خود فراری شدند وبه کوهها پناه بردند در زبان ترکی فراری شدن را (قاچان) می نامند ، به همین دلیل آنکه اهالی محل از این منطقه فراری شده بودند و بعد از سالها که دوباره این محل آباد و اهالی به مرور بر گشته بودند ، بر اساس این واقعه ، این محل را قاچان نامیدند وقوچان تحول یافته این اصطلاح است .عد ه ای معتقد ند چون این محل در نواحی کوهستانی واقع شده و بخصوص زمستانها و پائیز هوای بسیار سرد ویخبندانی دارد در گذشته اهالی از شدت سرما از این محل فرار می کردند و به مصداق فوق لاذکر قاچان نامیده شد.

مولف کتاب مطلع الشمس می نویسد :

(( در حوالی رودخانه قوچان جمعی سیاه چادر نشین دیده شدند از ایل قوچانلو واصل این کلمه قوچ قوینلو می باشد یعنی قوچداران و گوسفند داران ، ممکن است به واسطه سکنی داشتن این جماعت در آن حوالی این شهر به این نام یعنی قوچان که بر گرفته از اسم این ایل معروف شده است )) .

در مجله یغما انتشار 1345 آمده است :

(( اسم شهر فعلی قوچان از این حیث نیز جالب است و احتمالا حکایت از وجود پیکر های قوچ نگهبان در محل مزبور در گذشته دارد در قدیم و وصورتهای شاخدار و نقش گاو و گوسفند و قوچ را سمبلی از اهمیت به گوسفند داری و فراوانی آن می دانستند . همانطور که سر ستونهای تخت جمشید و نیز آثار بابلیها وآشوریها موید آن است واحتمالا به دلیل فوق این محل به قوچان معروف شده است زیرا در این ناحیه اهالی برای  گوسفند داری اهمیت زیادی قایل هستند)) .

:: شعر ::

شهرقوچان

شهرقوچان وبهارانش نگر

بارش آرام  بارانش نگر

ساعتی در کوچه هایش سیر کن

صف به صف بید وچنارانش نگر

صبحد م در باغهای با صفاش

نغمه خوا نی هزارانش نگر

بر لب جوی پرآب باغهاش

پونه های جوکنارانش نگر

مردوزن درکار ودور از تنبلی

کار وبارخیل یارا نش نگر

یادگار      نادر      ا فشار ر

در میان سبزه زارانش نگر

در دهات با صفایش مرد وزن

در میان کشتزارانش نگر

شهر کهنه شهر سبزی شهر باغ

خود تلاش باغ کارانش نگر

تپه ای خالی وبرجی آجری

یادگار شهسورانش نگر

یادگار رفتگان بس پربهاست

رفتگان ویادگارانش نگر

ای مسافرچون از این جا بگذری

چشم بگشا کوهسارانش نگر

شاعر:  احمد فلاح یساولی